A Wilder in the west.

[Mieke]

VI Louisiana Lady
Na Rose slagen en terugkeer naar Mansfield, completeerde E.J. haar plannen om opnieuw te trouwen met een man die ze had ontmoet door haar politieke werk voor Debs. Dat onverminderd campagne voeren had E.J. een gouden horloge als herinnering opgeleverd, maar nog belangrijker, het bracht een nieuwe echtgenoot met zich mee. Hij was Maxwell Gordon, wiens poëtische, dromerige karakter aantrekkingskracht had op E.J. Ze trouwden in Crowley op 1 juli 1904.
Samen met haar nieuwe man stapte E.J. in een zakelijk avontuur—ze had altijd een hang naar de commercie, op hoe kleine schaal dan ook—en voorzien van een $500 erfenis van haar vader’s bezittingen gingen de Gordons naar Texas. (hoewel Moeder Wilder nog leefde tot 1905, had E.J., als administrateur van James Wilder’s bezittingen, iedereen van haar broers $500 erfenis gegeven eind 1903.) In Brownsville openden ze een gecombineerde fruit-souvenir-kraam. Wilder, op de leeftijd van 13, werd gefotografeerd met twee Missouri soldaten voor de goedgevulde kraam.
In januari 1908 bracht E.J. een bezoek aan Crowley samen met haar nicht Angie Merritt en haar “vijf fijne kinderen”. In een brief die ze schreef aan een familielid in Malone, benoemde E.J. dat “Ik moest het huishouden opgeven en deze herfst naar Marlin, Texas. Ik was bijna verlamd. Ik ben nu beter, maar nog niet helemaal goed. Ik ga snel weer terug naar het huishouden”. Vanuit deze anekdotes is het twijfelachtig of de zaken in Brownsville een lang leven hadden of erg veel opbrachten. Noch gold dit voor E.J.’s tweede huwelijk.
Max Gordon, zoals de familie hem zich herinnert, was een man met de illusie dat hij poëtische of literaire mogelijkheden had, die altijd op de rand van de realiteit zat. Na E.J.s terugkeer naar Louisiana, kwam de zorgwekkende financiële situatie van Max Gordon aan het licht en werden zijn wisselvallige karaktereigenschappen steeds duidelijker. Zoals hij opmerkte: “Ik ben van geen waarde als een commerciële aanwinst en ik heb het gevoel dat het slechts een moment nog duurt dat ik er de oorzaak van ben dat jij je huis verliest.” Er was een hint naar een schandaal waar Max naar verwees als “een laffe aanval op mijn persoon” en op het eind als “mijn eer was de inzet en jouw vreugde lag op de weegschaal”, toen verdween hij.
Op het moment dat Max Gordon verdween was Wilder klaar met zijn studie en zocht een baan. Zowel hij als zijn moeder dachten aan Rose. Wilder had zijn oudere nicht altijd geadoreerd. Zij was rond 1914 getrouwd met Gilette Land en verkocht onroerend goed in Californië. Wilder dacht ook aan verhuizen naar Californië en hij vroeg Rose om advies. Rose was verlangend om haar tante en neef weer te zien, maar ze waarschuwde: “ik wil niet dat je een illusie hebt van wat ik voor je kan doen. Noch wil ik dat je denkt dat ik alles kan, maar ik zal mijn stinkende best doen.” Rose was net teruggekomen na een diep dal van een half jaar waarin geen enkel onroerend goed was verkocht.
De goed uitgewerkte trip naar Californië voor een bezoek aan Rose werd niet verwezenlijkt door E.J. en Wilder, maar er kwam nieuws van Max Gordon uit Californië. “diep weg in het centrum van mijn intellect vereer ik je en in de eeuwigheid zal ik je vriendschap idealiseren.” Schreef hij aan E.J. vanuit Colma, Californië. Het had een gedicht gepubliceerd in Peace, schreef hij, en had het plan “om een gedichtenbundel uit te geven” Omdat hij niet dacht ooit nog terug te keren naar “het oude zuiden” vroeg hij E.J. om zijn “legale vrijheid” met de belofte dat hij “nooit meer zou trouwen”. Max vroeg om de scheiding “voor in het belang van jou, maar ook voor mezelf” en na zijn lange verdwijning, kon E.J. nauwelijks afzien van het verzoek. Later hoorde de familie dat Max zijn poëtische mogelijkheden had meegenomen naar Australië.
Met Wilder nu grootgebracht en hij zou gauw in dienst moeten gedurende de eerste wereldoorlog, maakte E.J. haar hoofdkwartier bij haar loyale broer Perley en zijn familie. Perley, samen met zijn vrouw Elsie en hun kinderen, hadden het verbouwen van rijst bij de Mermentau rivier achter zich gelaten en waren verhuisd naar Jeff Davis Parish waar een spoorwegstop was die Cloverdale en Lauderdale werd genoemd en waar een winkel-postkantoor-spoorwegopslagplaats waren. Perley was in dienst genomen om alle drie te leiden, zowel als de rijst-pakhuizen en zijn familie maakt plaats voor de ouder wordende tante E.J. Zoals Perley’s dochter Gladys vertelt: “Ik denk dat ze zo dichtbij kwam als het kon want ze werd onze oma, omdat we onze grootouders nooit gekend hadden…..”

Op het moment dat ze Perleys huis thuis noemde was E.J. een zeepverkoopster. Ze ging van deur naar deur om de sterke zeep te verkopen, geadverteerd als dat deze gemaakt was van “pure kokosnootolie”. Natuurlijk was het krachtig; E.J’s neef James Wilder zei dat “twee of drie keer wrijven gaf je al een pan vol zeep.” Terwijl al haar familie het product kocht om hun tante te helpen, haatten de kinderen de zeep. Tezamen met haar schoonmaakproducten lokte E.J. klanten met iets dat “Men-d-ets” werd genoemd en wat er voor zorgde dat gaten in potten en pannen werden gedicht. E.J. met haar krachtige verkoperstoon wist vaak het nut van de gatendichter te demonstreren en ze kon ook goed de soppige zeep verkopen.

Gladys Wilder vergezelde haar tante op een memorabele verkoopronde naar de groeiende stad Einad. Ze rustten uit voor de nacht in een lokale herberg voor de verkoopdag, maar E.J. en Gladys waren afgeschrikt door een hoeveelheid aan bedluizen elke keer als de lamp uitging. Ze begonnen aan een slapeloze nacht en met schaduwen van haar “grote afschuw van torren en luizen” na haar ervaringen hiermee in Dakota, E.J. hield de trip kort en ging snel naar huis met Gladys. Toen ze thuis aankwamen liet Perley’s vrouw hen meteen helemaal uitkleden en zich grondig schoonschrobben. Hun kleren werden gekookt, zodat de vervelende souvenirs van de herberg niet het Wilderhuis zouden infecteren.

James Wilder raakt ook betrokken bij de verkoopreizen van zijn tante toen ze een afspraak had in Lafayette en ze de Zuid Pacific trein naar de stad moest nemen. Een regenstorm had het spoor onder water gezet, maakte het spoor zo goed als onzichtbaar, maar manmoedig zetten E.J. en James hun reis door in een Model T auto. Modderig water reikte tot aan de treeplank en ze redde tevens tijdens de reis enkele gestrande automobilisten, maar E.J. was vastbesloten om haar zakelijke afspraak na te komen.

E.J. woonde nog steeds bij Perley en zijn familie toen Wilder trouwde. Zijn bruid was Frances Cockrell en het huwelijk vond plaats op 18 maar 1918 in Lafayette. Wilder had net zijn militaire plicht overzee ontlopen, want net voordat hij vertrok werd de wapenstilstand van WOI getekend. Het jonge stel vestigde zich in Lafayette en al snel begon een nieuwe generatie Wilders te ontstaan.

[Mieke]

Eliza Jane


Het huis van de familie Wilder in Spring Valley, Minnesota




DeSmet in 1883

[Mieke]

Thomas Thayer, de man van E.J., welke Rose omschreef als een "oudere, rijke, gepensioneerde heer".



Wilder, Het enige kind van E.J., in 1905



Het huis van E.J. in Crowley



Een fotograaf in Crowley legde Rose vast in haar afstudeerkleding gedurende de lente van het jaar dat Rose bij E.J. doorbracht.

[Mieke]

VII Oma Gordon.
Het is geen verrassing dat E.J. Wilder en zijn vrouw volgde naar Lafayette. Familie was altijd haar steunpilaar en ondersteuning geweest en ze had hen daarvoor ook veel terug gegeven. Ze had zichzelf opgeofferd om in een thuis en onderwijs voor Wilder te voorzien. Het onderhouden van huurders, kantoorwerk doen voor een advocaat en van deur naar deur lopen om haar huishoudelijke producten te verkopen, is allemaal geprobeerd in de magere jaren van haar weduwschap en ook later toen Max Gordon had bewezen “geen commerciële aanwinst” te zijn.
E.J. was in staat om zich in haar eigen huis te vestigen in Lafayette. Het huis stond aan de rand van een diep ravijn. Wilder was begonnen met werken voor het postkantoor en een voor een kwamen er kinderen. Walter Wilder werd geboren in 1921; Francis Gervaise in 1922; Bettie in 1925 en Thomas in 1928. De oudere kinderen herinnerden zich “Oma Gordon” nog goed.
Alleen wonend in haar kleine huis was ze opgetogen als de kleinkinderen op bezoek kwamen. Bettie herinnerde zich E.J.’s huis als een prachtige tussenstop halverwege school en huis in de middagen. Er waren koekjes en melk, maar er was ook naschools leren. Oma, zo had ze ontdekt, was lang geleden lerares geweest en ze vond het nog steeds leuk om school te houden. Uit het struikgewas vol bramen achter haar huis maakte E.J. “onzichtbare inkt” van de geplette bramen. Dit zorgde er voor dat het leren en oefenen van de letters een heerlijk avontuur werd voor Bettie. Mysterieus wist E.J. het schrijven te laten verdwijnen en het dan weer tevoorschijn te toveren boven een kaarsenvlam. Toen haar kleinzoons groter werden leerden zij een oma kennen die vol verhalen over haar lange, gevarieerde leven zat. Verhalen over boerderijen, kantoren, homestead claims, rijstplantages, kleine steden en grote steden over heel Amerika verspreid. Verhalen die gedurende al haar levensjaren hadden plaatsgevonden. De kinderen realiseerden zich dat oma Gordon soms een beetje te precies en nauwkeurig was, niet tegen ijdelheid kon, maar ook vol liefde zat voor hen.
E.J. was 80 toen ze ziek werd in februari 1930. In de volgende maanden maakten ze twee beroertes door en was aan bed gebonden in het huis van Wilder terwijl ze herstelde. Maar de onafhankelijke, oude pionier herstelde niet. Op 1 juni 1930 overleed ze. Ze werd de volgende dag begraven op het Protestantse kerkhof in Lafayette.
“Het leven was een constante ketting van ellende” klaagde een oude pioniersvrouw over haar jaren op de prairie en Eliza Jane Wilder kan deze woorden zeer zeker als een echo zien van haar eigen leven. Maar waarschijnlijk zou ze er zelf de voorkeur aan hebben om in herinnering te blijven door haar eigen uitdaging: “Welk aantal ontberingen kan de kracht van een in Amerika geboren inwoner ontmoedigen?” Kracht had ze- als feminist, een boerin, een familievrouw, een zakenvrouw- en dat sterke zelfvertrouwen van E.J. Wilder is wat haar vandaag de dag zo gedenkwaardig maakt, als literair karakter en als een groot voorbeeld van een vrouw uit het Victoriaanse tijdperk die zei: “ Ik kan het!!”

[Mieke]

VIII Naschrift
E.J. leefde niet lang genoeg om de publicatie van “De Grote Hoeve” mee te maken in 1933, het verhaal van haar eigen familie op de boerderij in Malone zoals vertelt door haar schoonzus Laura Ingalls Wilder. En hoewel ze wist van haar nicht's belangrijke carrière als schrijfster Rose Wilder Lane, is aan te nemen dat ze niet lang genoeg heeft geleefd om zichzelf te herkennen in enkele van Rose’s fictieve personen. Het is twijfelachtig of ze het leuk zou hebben gevonden om zichzelf te herkennen en dat valt vooral te zeggen voor de verhalen die vertelt worden door haar broers vrouw en dochter.

Wilder, haar zoon, bleef in Lafayette wonen. Samen met zijn vrouw en zijn nicht Bernice Granger (de dochter van Royal) bezocht Wilder de Mansfield, Missouri boerderij waar zijn nicht Rose en Oom Manly woonden. Het eerste bezoek was in 1935, drie jaar later ging Wilder weer om Laura en Almanzo te zien, deze keer samen met zijn kinderen.

Wilder bleef de rest van zijn leven in Louisiana, door Rose Wilder Lane aan deze schrijver beschreven als “naar het schijnt een belangrijke inwoner van de stad en grootvader van talrijk nageslacht.” Inderdaad tegen de tijd dat hij met pensioen ging op het postkantoor had hij al een dozijn kleinkinderen. Hij was zich goed bewust van zijn moeders status als een personage in kinderliteratuur door de “kleine huis-“ boeken en tijdens een bezoek aan het huis van zijn dochter Bettie in Californië ging hij naar de Pomona Bibliotheek om de Laura Ingalls Wilder kamer van de bibliotheek te bekijken.

Omdat hij genoot van het goede weer in Mexico Stad verbleef Wilder Thayer een groot deel van zijn tijd daar, maar hij was terug in Lafayette in de herfst van 1965. Aan het werk rondom zijn huis viel hij van een ladder. Hij stierf als gevolg van dit ongeluk. Vandaag de dag vormen de vier kinderen Thayer, hun kinderen en kleinkinderen een grote groep van directe afstammelingen van de onbedwingbare Eliza Jane. Ze zijn geboeid door hun link met de geschiedenis en krijgen inspiratie door hun krachtige erfenis van de pioniersgeest.

[Mieke]

De fruitkraam en souvenierswinkel welke E.J. en Max Gordon verzorgden in Brownsville, Texas in 1907. Zoon Wilder poseert met 2 soldaten uit Missouri.


E.J. met kerst 1910


Walter Thayer bezoekt Rocky Ridge Farm in Mansfield, Missouri. Hier samen met Oom Manly (Almanzo Wilder) in 1938



E.J. rond de tijd van WOI in een pose die karateristiek is voor haar baan als verkoopster aan de deur.

[Mieke]

Dit was het laatste hoofdstuk en de laatste foto's van het boekje over Eliza Jane Wilder.
Ik zal daar verder niets meer aan kunnen toevoegen.

[Halfpint]

Ik vind het fijn dat je het boekje hier geplaatst hebt, Mieke. Dank hiervoor.
Nu is er zoveel duidelijker omtrent E.J.