A Wilder in the west.

[Halfpint]

Ik had een vraagje over dit boek en ging naar het forum in de overtuiging dat dit boek hier geplaatst was.
Maar ik heb me vergist. Dit boekje is hier helemaal nog niet behandeld.
Mieke, ik weet dat jij dit boekje hebt, want ik heb het van jou mogen lenen, zou jij hier de samenvatting van dit boekje willen plaatsen, als jij die hebt tenminste? Dan kunnen we hier verder over dit boekje babbelen.
Want wat mij opviel in dit boekje is dat ik plotseling heel anders over Eliza Jane ging denken.
Wij kennen haar eigenlijk alleen maar als de bemoeiallerige, pinnige zus van Almanzo, maar nu besef ik dat wij haar alleen maar kennen door de ogen van Laura gezien. Terwijl in dit boekje een heel andere kant van haar getoond wordt. Een zorgzame, warme kant, een vrouw die van doorzetten wist, maar tevens hielp waar ze helpen kon.
Er wordt Eliza Jane onrecht gedaan als wij haar blijven zien als de nare zus, alleen maar omdat het niet klikte tussen Laura en E.J., want zij blijkt heel anders te zijn geweest en dat wilde ik hier graag gaan behandelen.
Doen jullie mee?

[Gast]

Ik ben erg benieuwd!
Ik weet van het bestaan van dit boekje, maar heb het niet gelezen.
Ik denk, en dat heb ik altijd al gedacht, dat er ook een andere kant van Eliza Jane moet zijn. Immers, je leest ook tussen de regels door dat Eliza Jane zich veel aan haar familie gelegen lag. Zij wilde niet voor niks van alles voor haar ouders doen en haar hele familie laten komen naar waar zij woonde. Als zij niks om haar familie gaf, had zij die wens vast niet gehad en had zij er vast niet zoveel moeite voor gedaan.
Ook Rose heeft een jaar bij Eliza Jane gewoond en toen heeft Eliza Jane van alles voor de opleiding van Rose gedaan en geregeld.
Zelfs in het boek De Grote Hoeve lees je wat Eliza Jane voor haar broertjes en zusje over heeft als zij als door een wonder een vlek op het behang heeft kunnen laten verdwijnen, waar zij vast en zeker een hele nacht op gepoetst heeft. Dit was zeer zeker niet alleen eigen belang.

En ik heb altijd maar zo gedacht, soms ligt schoonfamilie elkaar niet; het wordt niet voor niets "de koude kant" genoemd.
Eliza Jane was zelfs zo zelfstandig dat zij het als "vrouw alleen" zelfs kon redden, wat bijzonder was in die tijd.
Eliza Jane was een zelfstandige vrouw en Laura ook, ik kan mij voorstellen dat dat kan botsen.

Ik heb Eliza Jane nooit als de "kwade" gezien, maar heb mij wel altijd afgevraagd wat voor een soort vrouw zij nu precies was.

[Halfpint]

Kijk, dat bedoel ik nu. Er zit zo'n heel andere kant aan E.J., een onbekende, en die wil ik hier heel graag gaan behandelen.

[Mieke]

Oke,

Ik zal het boek vertalen en hier plaatsen, maar zeer onregelmatig!
Ik ben thuis druk met allerlei andere zaken en dit komt er tussendoor.
Maar voor iedereen die geduld heeft en regelmatig kijkt, zal er regelmatig wat opstaan over Eliza Jane Wilder.

[Mieke]

Een Wilder in het Westen

Het moedige verhaal van een vrouw die alleen probeerde een thuis te creëren op de prairies, vlakbij DeSmet, Dakota Territory in de jaren 1880…….
Het verhaal van Eliza Jane Wilder, bekend uit “het kleine huis op de prairie”.

Bewerkt door William Anderson

Voorwoord

De draad van een leven aan elkaar rijgen wat ongeveer 100 jaar geleden is geleefd is gelijk aan het volgen van het pad van een vriend die is verhuisd naar een andere plaats: Er zijn lege perioden van weinig communicatie, plotselinge flarden van informatie, gaten in een biografie en onverwachte, plotselinge ontmoetingen. Maar na een tijdje, bij de eindanalyse, komt de verkregen informatie tot een goed verhaal. Dit is zoals het proces is verlopen om het leven van Eliza Jane Wilder compleet te krijgen.

Ze is bekend bij velen van de “kleine huis”- lezers en ze werd zelfs in de televisieserie Kleine huis op de prairie ingeschreven. De serie gebruikt wel de actuele namen, maar niet de echte situaties of de juiste karakters.
Maar Eliza Jane leefde een leven wat pas jaren na haar dood interessant werd voor het publiek. Als ze niet bekend was geworden door haar schoonzus Laura Ingalls, dan zou haar naam wel genoemd zijn in de lijst van “verborgen vrouwen”, die moedig een thuis creëerden, kinderen opvoedden en deelname aan lokale activiteiten in het laatste gedeelte van de vorige eeuw. Omdat haar status als “belangrijk persoon” door de Kleine huis boeken pas kwam lang na haar dood, werden de papieren van haar leven slechts van familiebelang, geen historische documenten, en herinneringen verzameld door en voor haar familie. Ze werden niet bewaard en verzameld om het leven van een belangrijk literair persoon te vertellen.

Centraal in deze publicatie staat het manuscript dat vertelt over Eliza Jane’s homesteading. Het is de kern van dit onderzoek: Een verdieping van het pioniers-experiment en een pion van de vrouwelijke invloed in het ruige-en-ongetemde Westen.
Ik sta in de schuld bij de kleinkinderen van Eliza Jane omdat ze zo bereid waren om hun grootmoeder’s document met mij te delen. Het origineel is nu te zien tussen de relikwieën in het Laura Ingalls Wilder Memorial Society in DeSmet, South Dakota.

Meer mensen hebben geholpen om het verhaal van de homesteading en het krachtige leven dat Eliza Jane daarvoor en daarna heeft geleid aan elkaar te koppelen. Dit zijn haar kleindochter Bettie Thayer Huey and de vrouw van haar kleinzoon, Elaine D. Thayer. Ook andere Wilder familieleden hebben goed meegeholpen…, In Malone, New York, hielp Dorothy B. Smith om het noordelijke verhaal van de familie compleet te krijgen en vanuit Californië kwam er veel informatie over hun “tante E.J.” van Gladys Wilder, haar broer James Wilder en zijn vrouw Thelma.

Op de Dakota prairie in DeSmet, waar Eliza Jane probeerde om een thuis op te bouwen, zijn er uit vele hoeken hulp gekomen. Van Alma Abrahamson, enthousiast onderzoeker, van Vivian Glover en Vera McCaskell voor hun speurwerk en het localiseren van de homestead, van Laura en Aubrey Sherwood en van The De Smet News. En van de Zuid Dakota Universiteit kwam de hulp van Dr. Ruth Alexander, die een expert is in vrouwenstudies en het gebied rondom homesteading, zeker op het gebied van de vrouwelijke deelnemers van dit grote avontuur, zoals Eliza Jane Wilder.

[Halfpint]

Fijn dat je het boekje wil gaan vertalen, Mieke, (ik dacht dat je een samenvatting hiervan had, maar een vertaling is natuurlijk nog mooier ) en hopelijk gaat dit weer veel gespreksstof geven.

[Gast]

Leuk!
Ik wacht vol spanning af.

[Mieke]

Inleiding

Zoals veel jonge meisje met enige opleiding en veel moed, besluitvaardigheid en energie zorgde Eliza Jane Wilder alleen voor een homestead in Dakota Territory. Gelukkig voor de lezers van 100 jaar later, liet ze een geschreven verslag van haar ervaringen achter bij Binnenlandse zaken bij het indienen van haar officiele verklaring dat ze er goede hoop op had om haar claim bevestigd te krijgen. Het naslagwerk is veel meer dan een opsomming van de kale feiten van haar avontuur, want Eliza Jane benoemt ook haar gevoelens, moeilijkheden, hoop, teleurstellingen en prestaties.
Het fenomeen van de alleenstaande vrouw als homesteader is opgeschreven en gedocumenteerd door onderzoekers die zich richten op de vrouwen in het Westen. Zij hebben vele naslagwerken van de vrouwen onderzocht. Onderzoeken zoals van Sheryl Patterson-Black’s “vrouwen op de grens van de Great Plains” en Glenda Riley’s “de rol van de boerenvrouw in de agriculterele ontwikkeling in Zuid Dakota” analyseren enkele van de al gepubliceerde en ongepubliceerde verklaringen van alleenstaande vrouwelijke homesteaders. Schattingen van het aantal van deze ondernemende vrouwen variëren, maar ze bevestigen allemaal dat er een groot aantal vrouwen was. Een wetenschapper stelt dat in 1887 een derde van de homesteads in Dakota in handen was van vrouwen. Iemand anders zegt dat vrouwen vertegenwoordigt waren tussen de vijf en vijftien procent van alle homesteader tussen 1887 en 1908. Ongeveer 220 alleenstaande vrouwen (inclusief weduwen en getrouwde vrouwen die alleen woonden) vulden een claim in in Zuid Dakota tussen 1900 en 1915, en meer dan 60% van hen stelde de claim ook als eigendom. (tussen de vrouwelijke homesteaders in de laatste periode was Carrie Ingalls van DeSmet, die plichtsgetrouw 6 maanden van het jaar doorbracht op een eenzame en verlaten claim ten noorden van Philip, vlakbij een “stad” die Elbon heette, welke, een beetje saai, was vernoemd naar Mr. Noble, maar dan achteruit gespeld)
De publicatie van Eliza Jane Wilder’s verslag is een toevoeging aan de groeiende tak van verhalen geschreven door enkele van deze vrouwen. De meeste verhalen zijn ongepubliceerde manuscripten zoals die van Eliza Jane. Deze zijn recent ter beschikking gekomen voor de geïnteresseerde lezer. Zulke schrijfsters schreven hun verhaal niet op als herinnering voor het nageslacht, maar ze dachten dat hun leven als homesteader belangrijk genoeg was om aan het papier toe te vertrouwen. Voorbeelden van ander werk waarmee Eliza Jane’s verhaal vergeleken kan worden zijn de gepubliceerde herinneringen van Grace Fairchild in “vrouwen aan de grens”. Deze volhardende vrouw woonde met haar man ten Westen van de Missouri River in 1902, maar wist na haar scheiding de boerderij succesvol door te zetten om haarzelf en haar gezin in levensonderhoud te voorzien.

[Mieke]

Een ander voorbeeld is de publicatie van de brieven van Bess Corey die zij schreef in 1909 aan haar familie over haar homesteading experiment ten westen van Pierre, Zuid Dakota. Het meeste bekende gepubliceerde relaas is van Edith Eudora Kohl. Het is het boek “land van het Burnt Thigh” welk vertelt over het avontuur van de zusjes Ammon ten westen van Pierre in 1907.
Net zoals Eliza Jane, namen alle vrouwen extra werk aan om zeker te zijn dat zij hun avontuur zouden overleven, terwijl zij probeerden hen claim hun eigendom te maken. De beste vorm van een baan was lesgeven op een plaatselijke school, zoals Eliza Jane, “Bachelor (vrijgezelle) Bess” Corey en Grace Fairchild deden. Grace Fairchild nam ook huurders in huis en Bachelor Bess kookte, naaide en maakte ergens schoon, zowel als lesgeven, om in haar levensonderhoud te voorzien. De zusjes Ammon maakten een krant en hadden een postkantoor en winkel.
Net als Eliza Jane hielden deze vrouwen van hun belevenissen als pioniers, ondanks ontberingen, ellende en psychische ongemakken. Ze genoten van hun onafhankelijkheid doordat ze hun eigen huis en boerderij opbouwden onder moeilijke omstandigheden, ondanks tegenslag. “Het leven was zwaar, maar er gebeurde altijd wel wat. Ik hield van het leven op de homestead toen ik er eenmaal gesetteld was….”schreef Grace Fairchild. De zusjes Ammon beschreven hun sociale leven met buren, vooral andere vrouwen, van over de hele wijde prairie. Op hun eerste dag op hun bomenclaim kregen ze bezoek van 3 vrouwelijke homesteaders in blousen en broekrok die 18 mijl over de prairie waren gereden om even “op de thee te komen”. Bachelor Bess vertelde dat ze nooit beter had gegeten dan de sardientjes en crackers die ze at op de eerste avond dat ze in haar claimhut woonden. Zonder twijfel zullen ze het allemaal volmondig met Eliza Jane eens zijn geweest die zei: “ ik zie de ontberingen als iets wat niet opweegt tegen de vreugde van het opbouwen van een eigen thuis”.
En ontberingen waren er! Sneeuw op het hoofd, rugbrekend werk, mislukken van de oogst, onbekendheid met bouwvaardigheden of insectenbestrijding en ziekte verstoorden de riskante onderneming. Eenzaamheid, de vijand van zoveel vrouwen op de prairie, stoorden haar ook “de complete stilte en eenzaamheid van de situatie was zo groot dat het bijna onmogelijk was om vol te houden en ik denk dat ik de diepte van het woord ALLEEN heb ervaren”, schreef Eliza Jane. Ze doorstond de oktober sneeuwstorm van 1880, maar wist te ontsnappen voor de sneeuwstormen de spoorweg blokkeerden en de inwoners van DeSmet bijna wanhopig werden door gebrek aan voedsel en brandstof.
Ondanks alle moeilijkheden hing Eliza Jane aan het opgebouwde huis op de prairie. Ze plantte en wiedde, zorgde voor haar kwakkelende zus en haar kinderen, verkocht boeken, verweerde zich tegen het harde klimaat van Zuid Dakota, alles om haar homestead maar op de rit te houden. Na 5 jaar was ze vrijwel uitgeput “… maar ik was erg gehecht geraakt aan mijn kleine huis… en ik kon het niet opgeven.” Ten slotte kon ze het recht op haar claim laten gelden.
Deze grootmoedig-energieke dappere heldin is absoluut niet het beeld wat we krijgen van lerares “Miss Wilder” die wordt beschreven in het boek van haar schoonzus Laura Ingalls Wilder in “De kleine stad op de prairie”. In de ogen van haar jonge student, Laura Ingalls, was Miss Wilder hooghartig en oneerlijk, niet in staat om orde in de klas te houden. Ze wordt bespot door haar studenten, die haar oude kindernaam achterhalen die haar vroeger zo heeft vernederd en welke zij haatte, “luie, luizige, Liza Jane”.
In haar eigen verhaal heeft Eliza Jane het helemaal niet over haar periode als lerares. In feite vertelt ze eigenlijk dat ze de baan op de school in de stad met tegenzin aannam en de herfst dat ze les gaf erg zwaar en uitputtend vond, gecombineerd met het werk van het binnenhalen van de oogst en gastvrij zijn voor haar zus en neef die op bezoek waren. De lezer moet de beelden bij elkaar brengen, met in gedachten gehouden dat Eliza Jane’s verhaal werd geschreven vanuit haar oogpunt en veel korter nadat het had plaatsgevonden. Laura Ingalls Wilder’s verhaal waren nostalgische herinneringen aan haar jeugd op de prairie en ze keek hierop terug door de ogen van de jonge Laura.
Eliza Jane heeft ons voorzien in een levendig verhaal van haar ervaringen als alleenstaande vrouw aan de Dakota grens die in eigen onderhoud voorzag. Haar werk maakt overduidelijk dat ook de vrouwen pioniers waren en dat ook zij deelnamen aan de grote onderneming om het westen te koloniseren, op een manier die wijd wordt genegeerd door geschiedkundigen.

Dr Ruth A. Alexander
Voorzitter van het Engelse Departement aan de Zuid Dakota staat universiteit te Brookings, Zuid Dakota.

[Mieke]

1. Het noorden van het land begint, met Westers leningen!

“ Eliza’s stem was duidelijk hoorbaar in de keuken. Een modebewust figuur in de franse katoenen jurk die ze droeg toen ze deze middag naar de stad ging, de krullen van de pony op haar smalle voorhoofd en haar oorbellen zwaaiden heen en weer, terwijl ze boos de borden op het blauw-geblokte tafelkleed zette.
“ik ben nog nooit zo vernederd sinds ik ben geboren!!”, verklaarde ze.
“Eliza, ga en zoek het op in het woordenboek”, zei haar moeder rustig.. “N, a, na: B, o, b, bob Na-bob… het betekend een oosterse indiaanse potentaat, rijk door de dromen van de hebzucht en hij leeft in de schoot van luxe.”
“ik stapte vanmiddag de bank binnen om het geld van de eieren weg te brengen, Meneer Holcomb kwam vriendelijke achter zijn bureau vandaan, wat het extra pijnlijk maakte. “En hoe is het met u in deze mooie dagen, mevrouw Wilder?” vroeg hij en ik zei: “Wel Meneer Holcomb, zei ik, we leven als nabobs” Eliza was erbij, en pas toen we buiten weer op de stoep stonden, zei ze, dat dit woord uit de tijd was. Ik vernederde haar, zei ze. Dat zal wel zo zijn, volgens Noah Webster leven we zoals nabobs”……” Uit Free Land van Rose Wilder Lane.

Rose Wilder Lane weefde een familie-anekdote – Het nabob-verhaal- door haar Best-seller Free Land in 1938. Ze combineerde twee belangrijke aspecten van haar vader’s familie: Dat hun goede zorgen voor hun boerderij in Malone, New York, zorgde voor een weldoenende, bucolic levensstijl en dat het centrum van de familie vaak lag rondom de bezige, bazige, levendige, soms irritante dochter Eliza Jane, beter bekend op haar eigen verzoek als E.J.
Rose Wilder Lane kende E.J. als een ontembare tante, een figuur die ze bewonderde, mogelijk ook mee wedijverde en zeker vaak gebruikte als een van haar personages in haar fictie. Haar moeder Laura Ingalls Wilder – zelf ook een sterke persoonlijkheid—vond E.J. onverdraaglijk als lerares en later moeilijk te verdragen als schoonzus. “ik heb Eliza Jane nooit graag gemogen” moest Laura toegeven toen haar Kleine Huis lezers, die zich bewust waren van de vijandelijkheid tussen de lerares en de student in Kleine stad op de prairie, vroegen hoe ze later omging met E.J. toen ze een relatie kreeg via het huwelijk met Almanzo. Sinds zowel Rose als Laura karakteristieken gebruiken van hun familielid in hun verhalen, lijkt het eerlijk dat Eliza Jane haar eigen verhaal vertelt in haar eigen woorden. Haar verhaal over homesteading, vertelt tussen de twee biografische stukken, voegt Eliza Jane’s eigen verhaal toe, gezien vanuit haar eigen oogpunt om de juiste persoon te creëren die ze is ondanks de verhalen van haar nicht en schoonzus.